Biologji
Klasa..dykotiledonet(magnoliopsida)
-dykotiledonet jane bime qe perfshijne rreth 200 mije lloje te ndara ne 300 familje qe kane irrenje krysore te zhvilluara dhe te qendrushme ,tufa perquese kane renditje unazore neper te cilen kalon kambiumi.
Gjethet I kane ne forma te ndryshme por dellzim dominus asht tek keto eshte se lulet kryesisht jane 4 dhe 5 antare.
Forma e ketyre bimeve jena drunore shkurre liane edhe barishtore.
FAM-ZHABINORE(ramuoiculaceae)
Mbizotrojne bimet barishtore qe kane gjethe te ndara pa ndaj gjethe dhe te kembyera .
Lulet I kane dy seksore ,me te cilat knae shum thekë dhe pistil qe ndodhen ne shtratin e lules ne menyr spirale .
Perfaqsues jane zhabina (ramucales),shpendra(hebluerus)
FAM—AHORE (fagaceae)
Jane bime drunore ose shkurre ten e ne viset tona jan;AHU,DUSHKU,GISHTANJA.
Emri shkurre I gishtanjes eshte CASTANIA SATIVA.
FAM---KRYQORE(crucifeare)
Jane kryesisht bime barishtore keto kane vlera te rendesishme ,ushqyese ndersa llojet me te rendesishme jane;LAKRA(brasicla), por ka edhe lloje tjera sit e egra SINAPI SHTRAPERI .
PROTISTET
SHTAZET NJEQELIZORE PROTIZOAT
Protizoat jane shtaze te ndretuar vetem prej nje qelize dhe jane ne forme mikroskopike .qeliza e tyre eshte embeshtjellur me nje membrane e cila ka protoplazmen dhe mes e paku nje berthame .pjesa e jashtme protoplazmes e cila ashte dendur quhet ektoplazme dhe pjesa e mbrendshme endoplazme.
Ka raste kur protozaoat te cilat nuk kane membrane (jane te zhveshuara) dhe nuk kane forme kosnstante te tyre .
Ushqehen ne menyr heterotrofe dhe autotrofe.
Levizin me qepalleza(cilien) me kerbaqq(flagjel) kembe te rreme (psedopodje)
Shumohen ne menyr seksuale dhe joseksuale.
KLASIFIKIMI I PROTOZAVE.
Behet ne baze te menyres se levizjes dhe shumimit
Njihen rreth 50.000 lloje
Mastigohora ndahet ne fitomastigohor dhe zomastigoher
Perfaqsues I fitomastigohores eshte EUGLENA.
Ndersa I zomastigohores eshte TRIPANOZAOMA.
SARKODINA-ose jargoret jetojne ne ujra te embla ,levizim me psedopodje ,perfaqsues eshte AMEBA I forme e lire dhe entameba ne forme parazitore dhe e.coli.
SPOROZOA-jane protozoa pa organelle per levizje lloji I njohur esht plazmidin vivax te cilate shkaktojn malarjen.
CILIOFORA-levizin me qepalla ose cilie peraqsues eshte parameciumi
Protozoat e rrisin plleshmerin e tokes dhe bejne pastrimin e ujit sepse ushqehen me baktiere.
SHTAZET SHUQELIZORE
METOZOA
Shtazet shum qelizore jane ato shtaz e te cilate ne trupin e kane te ndretuar nga shum qeliza
SFUNGJERET-bejne pjes e ne grupine e metozoave te cilat nuk kane inde dhe organe dhe ketoi klasifikohen ne mbrendin protozoa .
Organet e
Verteta shumqelizore quhen oumetozoa
Trupi I tyre eshte I ndrtuar nga dy shtresa EKTODERMA dhe ENDODERMA (shtresa e jashtme) eshte nga qeizat pllakore, pinakolitet dhe endoderma nga qelizat ne jake dhe kerbaq HUANOCITE. Ndermjet ekto dhe endodermes gjendet mezoglea (msa zhalatinore)
Ekzistojne tre tip ate sfungjereve
1)tipi askon
2)tipi sikon
3)tipi leukon me I perhapuri
Sfungjeret kane tri klasa a) sfungjeret gelqeror (calcarea) sfungjeret gelqeor (gjamor) dermospongia te cilit skeleti eshte I perber nga silici
COLENTERATA
Jane grup I shtazve q e te vetmet kane zgaver truprore colonteronin per ate arsye edhe e kan mare emrin colonterata
Ketij grupi I takojne KNIDARJET dhe KTENOFORORAT
KNIDARJET-qeliza percellueseose te rrezikshme quhet KNIDE
Kane simetri rrezore dhe mund te jena mishngrense
Ka rreth 9000 lloje te tyre ka 3 klasa
Klasa hydrozoa-( gjindet ne forme polipit dhe meduzes)
Klasa skifozoa-(dominon forma e meduzes)
Klasa antozoa-(dominon forma e polipit) |